Foto: http://thederpystrawberry.tumblr.com/

Al enige weken zie ik op verschillende social media het artikel terugkomen over de zeven kenmerken van een goede woordvoerder. Geschreven vanuit het perspectief van de journalist en in mijn opinie verre van volledig. Een woordvoerder werkt immers niet in dienst van de journalist noch hebben journalist en woordvoerder altijd hetzelfde doel. Het is dus goed om ook eigenschappen te koesteren of ontwikkelen die jouw werkgever of opdrachtgever dienen.

In veel lijstjes met to do’s voor woordvoerders wordt vermeld dat het tonen van emotie een positief effect heeft op de geloofwaardigheid. Dit kan zo zijn, een teveel aan emotie heeft vaak een averechts effect. Afgelopen week zagen we twee minder gelukkige voorbeelden hoe emotie je als woordvoerder of spreekbuis in een lastig parket kunnen brengen. Woordvoerder Bart Maussen deed een boekje open over de gang van zaken bij Polare (het origineel is alleen te lezen als abonnee van CommunicatieOnline) en Oranje-aanvoerder Robin van Persie voelde zich geroepen voor camera te vertellen over zijn relatie tot Pierre van Hooijdonk. Beide interviews leverden veel reacties op.

Golfen

Wat gebeurde er nu met Robin van Persie voor de microfoon met Jack van Gelder? Van Gelder vraagt aan Van Persie of hij zich had gestoord aan commentaar op hem van buiten. Na een eerste poging om de kritiek in algemene termen te weerleggen noemt hij toch man en paard. Van Hooijdonk? Die kan beter gaan golfen. Als kijker is het bijna pijnlijk. Een team dat derde wordt op een WK, dat zo eensgezind heeft gevoetbald en die eensgezindheid ook voor camera uitstraalt onder meer in de persoon van Robben, Sneijder en Krul. Geen teamoverstijgende ego’s te bekennen. Juist dan is het uiten van negatieve emotie ontzettend onnodig en contraproductief. Had het toch zo gelaten Robin: Ja ik weet dat er mensen zijn die kritiek hebben op mijn spel, maar ik heb alles gegeven en ben trots op de prestaties van ons team. Klaar.

Het resultaat van dit interview was dat mijn sympathie jegens Van Persie –hij blijft voor mij altijd een soort Feyenoorder- gedurende het interview slonk. Dat kan nooit zijn bedoeling zijn geweest. Een dergelijke vete, zoals die blijkbaar speelt tussen Van Persie en Van Hooijdonk dien je onderling op te lossen en is geen voer voor interviews. Al zal Jack van Gelder daar misschien anders over denken.

Regie

In Communicatie Online gebeurde iets heel anders, maar minstens zo pijnlijk om aan te zien. Bart Maussen legde in een interview uit wat er allemaal mis ging voorafgaand aan het faillissement van Polare. Positief aan zijn verhaal is het feit dat hij zelf aangeeft te veel betrokken te zijn geweest. Maussen zag de bui lang van tevoren hangen maar verzuimde tijdig afscheid te nemen van zijn opdrachtgever. Daar kan ik me nog iets bij voorstellen, maar waarom dit interview? Natuurlijk zijn de beschreven situaties (zonder intern overleg de media te woord staan, lekken zonder dat je woordvoerder daarvan op de hoogte is) verre van handig, maar om zo uit de school te klappen lijkt me pijnlijk voor alle betrokken, ook voor Maussen zelf. Ik vraag me dan ook oprecht af wat zijn motieven zijn geweest om dit interview te geven. Wil hij het zo opnemen voor de eigenaren van Polare? Toch nog het laatste woord hebben richting de commissarissen? Inzicht verschaffen richting vakgenoten waarom het gegaan is zoals het gegaan is? Ik heb werkelijk geen idee maar ik kan me zomaar voorstellen dat dit interview Maussen en zijn bedrijf klanten gaat kosten. Woordvoerder én klokkenluider, een slechte combinatie.

Trainen

Tenslotte, hoe wapen je je tegen je eigen emotie? Tja, makkelijker gezegd dan gedaan. Blijf in ieder geval scherp voor ogen houden waar je van bent en wat je rol is. Laat je niet uit de tent lokken, je staat hier namens je opdrachtgever, niet om de journalist een plezier te doen. Nog niet zeker van je zaak? Je emoties beter beheersen is te leren in een mediatraining met een trainer die je vertrouwt. En je emoties kunnen beheersen is ontegenzeglijk een goede eigenschap voor een woordvoerder.